Η Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη (Υ.Δ.Ε.) ή Πιστοποιητικό Ηλεκτρολόγου όπως είναι γνωστότερο, ζητείται από την Δ.Ε.Η. σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα ώστε να ελέγχονται οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και να διασφαλίζεται η ασφαλής λειτουργία τους με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία.
Τα ελάχιστα διαστήματα επανελέγχου για κατηγορίες εγκαταστάσεων είναι:
Κατοικίες κάθε 14 χρόνια
Επαγγελματικοί χώροι χωρίς εύφλεκτα υλικά κάθε 7 χρόνια
Επαγγελματικοί χώροι με εύφλεκτα υλικά κάθε 2 χρόνια
Χώροι ψυχαγωγίας και συνάθροισης κοινού κάθε 1 χρόνο
Επαγγελματικοί χώροι στο ύπαιθρο κάθε 1 χρόνο
Ο έλεγχος των πιστοποιήσεων είναι στη δικαιοδοσία της Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. (Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας) . Όταν διαπιστωθεί ότι το πιστοποιητικό μιας παροχής έχει λήξει ή δεν υπάρχει, αποστέλλεται ειδοποίηση και ζητείται η υποβολή του μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα.
Συνηθέστερα, καθώς είναι δύσκολο να ελεγχθούν όλες οι παροχές, η Υπεύθυνη Δήλωση ζητείται όταν γίνεται αίτηση για κάποια μεταβολή στην ηλεκτρική εγκατάσταση, δηλαδή:
Σύνδεση νέας παροχής
Επανασύνδεση παροχής
Αλλαγή ονόματος
Επαύξηση ή μείωση ισχύος
Ενοποίηση υφιστάμενων παροχών
Αλλαγή θέσης του μετρητή
Από την 01/11/2011, το Πιστοποιητικό Δ.Ε.Η. άλλαξε μορφή και πλέον πρέπει να
περιλαμβάνει τα εξής:
Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη, όπου αναγράφονται γενικά στοιχεία της εγκατάστασης
(αριθμός παροχής, όνομα ιδιοκτήτη-καταναλωτή, διεύθυνση, συνολική ισχύς, μέγεθος καλωδίων σύνδεσης, ασφαλειών Δ.Ε.Η., είδος παροχής και γείωσης), καθώς και τα στοιχεία του ηλεκτρολόγου που διενεργεί τον έλεγχο.
Μονογραμμικά Σχέδια Εγκατάστασης, δηλαδή σκαριφήματα κατόψεων στα οποία σημειώνονται οι ηλεκτρικοί υποδοχείς και οι ηλεκτρικές γραμμές ‘χαρτογραφώντας’ το δίκτυο.
Μονογραμμικά Σχέδια Πινάκων, στα οποία απεικονίζεται ο πίνακας (ή οι πίνακες) με αναλυτικά στοιχεία για το είδος των γραμμών που ξεκινούν απ’ αυτόν.
Πρωτόκολλο Ελέγχου, στο οποίο καταγράφονται οι πίνακες με τις γραμμές τους και τα αποτελέσματα των ελέγχων (π.χ. μέτρηση αντίστασης γείωσης, έλεγχος λειτουργίας ρελέ) και σημειώνονται οι αποκλίσεις από τα προβλεπόμενα που ίσως παρατηρήθηκαν.
Έκθεση Παράδοσης, στην οποία καταγράφονται όλοι οι ηλεκτρικοί υποδοχείς ανά χώρο και υπολογίζεται η ισχύς κατανάλωσης τμηματικά και συνολικά για όλη την εγκατάσταση.
Η διαδικασία της έκδοσης του πιστοποιητικού αποτελείται από 2 στάδια.
Αυτοψία και έλεγχος εγκατάστασης και μετρήσεις
Καταγραφή κι επεξεργασία των αποτελεσμάτων και σύνταξη του Πιστοποιητικού
Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο της εγκατάστασης διαπιστωθούν σημαντικές ελλείψεις ή κακοτεχνίες, επισημαίνονται στον πελάτη και υποδεικνύονται οι σωστές λύσεις. Ο πελάτης επιλέγει αν θα χρησιμοποιήσει κάποιον απ’ το ευρύ δίκτυο των συνεργατών μας για να διορθώσει τα προβλήματα, ή αν θα αναλάβει μόνος του τη διαδικασία αυτή. Σε κάθε περίπτωση, διενεργείται νέος έλεγχος μετά τις απαραίτητες εργασίες, και το πιστοποιητικό εκδίδεται μόνον αν η εγκατάσταση είναι πλήρως εναρμονισμένη με τους ισχύοντες κανονισμούς και απόλυτα ασφαλής για χρήση.
Ο έλεγχος της εγκατάστασης συνοπτικά έχει ως εξής:
Ανοίγεται ο ηλεκτρικός πίνακας και ελέγχεται οπτικά η συνδεσμολογία των γραμμών και η γενικότερη κατάστασή του. Κατά τους ελέγχους μας έχουν βρεθεί πίνακες με καλώδια καμένα, γδαρμένα, ασφάλειες ξεβιδωμένες, λανθασμένες αντιστοιχίες ασφαλειών-καλωδίων.
Μετράτε η αντίσταση γείωσης της συνολικής εγκατάστασης με χρήση ειδικού οργάνου. Ελέγχεται η αντίσταση μόνωσης κάθε γραμμής με χρήση ειδικού οργάνου. Η μέτρηση αυτή γίνεται στον πίνακα. Ελέγχεται η γείωση όλων των υποδοχέων (πρίζες, κουζίνα, θερμοσίφωνας) με χρήση ειδικού οργάνου. Κατά την μέτρηση αυτή, ένα καλώδιο συνδέεται στην μπάρα γείωσης του πίνακα και με το όργανο μετράμε σε κάθε υποδοχέα.
Ελέγχεται η σωστή λειτουργία του ρελέ διαφυγής με χρήση ειδικού οργάνου. Κατά τη μέτρηση αυτή, δημιουργούμε τεχνητή φόρτιση στο ρελέ ώστε να διαπιστώσουμε αν διακόπτει το κύκλωμα μέσα στα προβλεπόμενα πλαίσια ασφαλείας.
Παραδείγματα προβλημάτων που έχουν απαντηθεί κατά τους ελέγχους και καθιστούν την εγκατάσταση επικίνδυνη προς χρήση:
Σε πολλές περιπτώσεις έχει μετρηθεί ανεπαρκής γείωση γιατί το ηλεκτρόδιο δεν είχε τοποθετηθεί σωστά στο έδαφος. Έχουν μετρηθεί τιμές αντίστασης γείωσης μέχρι και 50 φορές πάνω απ’ το ανώτερο επιτρεπτό όριο.
Σε παλιές κατοικίες, η γείωση βρισκόταν στο δίκτυο ύδρευσης και οι σωλήνες είχαν ξηλωθεί με αποτέλεσμα η εγκατάσταση να είναι εντελώς απροστάτευτη.
Σε μια περίπτωση βρέθηκε συνδεδεμένο ολόκληρο το δίκτυο κλιματισμού πριν απ’ τον γενικό διακόπτη του πίνακα. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η τροφοδότηση ήταν κατευθείαν απ’ το ρολόι της ΔΕΗ χωρίς καμμιά διάταξη προστασίας.
Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα σε παλιές κατοικίες δεν υπάρχει καθόλου ρελέ διαφυγής, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει ουσιαστική προστασία από ηλεκτροπληξία.
Έχουν βρεθεί περιπτώσεις που λόγω αλλαγών στην εγκατάσταση έχουν μείνει καλώδια με ρεύμα γυμνά ή ανεπαρκώς μονωμένα αντί να αποσυνδεθούν εντελώς απ’ το δίκτυο.